Skąd się wzięły krzesła

Skąd się wzięły krzesła

Pamiętacie ze szkoły mit o Minotaurze, potwornym pół-człowieku, pół-byku? Okazało się, że w micie jest trochę prawdy. Na wyspie Krecie, w Knossos, odkopano ogromny pięciopiętrowy starożytny pałac, w którym królował ród Minosów (w micie Minos był władcą Krety i przybranym ojcem Minotaura). Na wyspie czczono świętego byka, jego wyobrażenia znaleziono na ówczesnych monetach. Zapytacie, co ma to wspólnego z krzesłami? Otóż w tym pałacu sprzed tysiącleci odkryto biały kamienny tron – nazywany najstarszym krzesłem Europy.

1. Krzesła dla możnych

Był to tzw. okres minojski, który rozpoczął się 4 tysiące lat temu. Już jednak o kilka tysięcy lat starsze figurki bogiń z terakoty przedstawiały je jako siedzące na krzesłach. Warto tu może przypomnieć, że starożytni Rzymianie przy ucztach nie siedzieli, ale półleżeli na specjalnych sofach. Krzeseł w starożytności używano raczej podczas oficjalnych uroczystości, audiencji – wtedy, gdy pełna godności pozycja siedzącego liczyła się ze względów prestiżowych. W V wieku p.n.e. bogate Greczynki siadywały na krzesłach, zwanych klismos, które przypominały nieco dzisiejsze bujane fotele. Z pewnością nie posiadali krzeseł ludzie mniej możni. Krzesło było symbolem władzy.

2. Religijne funkcje krzesła

W średniowieczu siadywano już na kamiennych ławach, które oglądać można w rycerskich komnatach starych zamków. Krzesła natomiast, ozdobne, potężne, drogocenne – zaczęły być używane przede wszystkim przez dostojników kościelnych. Grecka nazwa biskupiego krzesła to katedra. Znajdowały się one w biskupich kościołach, stąd z czasem zaczęto używać nazwy katedra dla oznaczenia kościoła z katedrą, czyli tronem biskupim. Od nazwy krzesła bierze się też nazwa uniwersyteckich katedr, ponieważ profesorowie średniowiecznych uniwersytetów przemawiali do studentów właśnie z katedr – solidnych krzeseł na podwyższeniach.

3. W domach mieszczan i szlachty

W bogatszych domach krzesła jako zwykły mebel użytkowy zaczęły być popularne w XVI wieku, wtedy też ustawiano je albo samodzielnie, albo – na przykład 4 krzesła – wokół stołu. W baroku, który lubił przepych i bogactwo, także krzesła zyskiwać zaczęły niezwykłe kształty, przede wszystkim z giętymi nogami i owalnymi oparciami, obijane były adamaszkiem, złocone. Krzesła były także przedmiotami uwiecznianymi przez malarzy, jak choćby Vincenta van Gogha, można zatem i dziś powiesić sobie na ścianie reprodukcję słynnego wizerunku krzesła.

4. Ciepło domowego ogniska

Jednym z popularniejszych wyobrażeń przyjaznego, pełnego ciepła domu, jest dziś w naszej kulturze widok pokoju czy kuchni; pośrodku stół, wokół 4 krzesła, nad stołem rzucająca ciepłe światło lampa. Na stole kwiaty, a wokół – rodzina. Krzesła z symboli władzy i dzieł sztuki – stały się symbolem domu.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *