Pierwsze wzmianki o uprawie winnej latorośli na terenie miasta pochodzą z początku XIV wieku. Natomiast najlepszy okres winiarstwa na tych terenach przypada na XV wiek. Sprzyjał temu ciepły klimat a dokładniej łagodne zimy. Jednak w pierwszych latach XVI wieku, tereny Zielonej Góry nawiedziły silne mrozy, niszcząc prawie całkowicie założone tutaj plantacje. Upłynęło wiele lat nim winiarze doczekali się dorodnych zbiorów z nowych nasadzeń. W XVIII wieku, władze miasta wydały zakaz zakładania nowych winnic. Wpływ na tę decyzję miał protest zielonogórskich piwowarów.
W XIX wieku upada produkcja wina w tym mieście. Główną przyczyna tego faktu, to znów zmiana klimatu. Pojawiają się klęski urodzaju na plantacjach, pogarsza się jakość winogron a co za tym idzie jakość wyprodukowanego wina. Kolejny czynnik, który osłabił działalność winiarzy, to rozwój przemysłu i budowa linii kolejowej, która ułatwiała import lepszych gatunkowo win np. węgierskich czy włoskich. Pojawiła się także konkurencja miejscowych producentów wódki, piwa, szampana, koniaków, likierów. Po wojnie nadal uprawiano winorośl, choć już w na mniejszą skalę, a wina z Lubuskiej Wytwórni Win sprzedawano do Japonii, Australii czy Stanów Zjednoczonych.
W latach 80-tych winnice zaczęły stopniowo znikać z terenu miasta. W 1999 roku splajtowała wytwórnia win. Dziś zielonogórskie wino robią amatorzy lub miłośnicy winiarstwa, zakładając małe winnice przy domach, gospodarstwach agroturystycznych lub działkach ogródkowych. Działają także dwa stowarzyszenia winiarskie, promujące enoturystykę w tym regionie. Przedstawiają one na wystawach swój dorobek oraz biorą udział w krajowych konkursach win. Dzięki władzy miasta nadal pielęgnowane są tradycje i zwyczaje winiarskie poprzez organizację Dni Zielonej Góry – Winobrania.
WINOBRANIE
Obecnie Winobranie trwa ponad tydzień we wrześniu. Na ten czas władzę nad miastem przejmuje Bachus – Bóg wina i dobrej zabawy, otrzymując od prezydenta miasta klucze do Zielonej Góry. Jest to symboliczny gest widowiska rozpoczynającego Winobranie. Atrakcją święta jest jarmark winobraniowy oraz koncerty gwiazd, kabarety, spotkania teatralne, imprezy sportowo-rekreacyjne, targi kolekcjonerskie, które odbywają się codziennie w czasie trwania tego festiwalu. Zakończeniem święta jest barwny korowód uliczny. W tej paradzie biorą udział winiarze lubuscy, aktorzy teatralni, tancerze, uczniowie szkół zielonogórskich, postacie baśniowe, historyczne i mityczne, orkiestry dęte i wiele innych.
Winobranie było na tych ziemiach obchodzone od średniowiecza. W tamtych czasach świętowano po zbiorach i raczej kameralnie i w dowolnym czasie. W 1842 roku Rada Miejska Zielonej Góry ogłosiła winne dożynki, jako święto miasta. Zaczęły się pojawiać zbiorowe uczty, jarmarki, korowody. Po wojnie pierwsze Winobranie zorganizowano w 1946 roku. Trwało wtedy dwa pierwsze weekendowe dni października i było skromnie, bez większych imprez. Od lat 70-tych było już bardziej uroczyście. Do Zielonej Góry przyjeżdżały specjalnie na to święto wycieczki z różnych miast Polski i z zagranicy. Zaczęto organizować festiwal folkloru. Wydłużono czas trwania Winobrania. Pojawiły się przepiękne korowody, w których uczestniczyło całe miasto. Co krok stały punkty, gdzie można było degustować różnego rodzaju wina z prywatnych wytwórni.
DOMKI WINIARSKIE
W Zielonej Górze domki winiarskie zaczęto stawiać na plantacjach winnej latorośli już w XVIII wieku. Były to typowo użytkowe, drewniane altany. Dopiero w XIX wieku zaczęto budować murowane z możliwością zamieszkania. Budowa tych obiektów winiarskich charakteryzuje się czterospadowym dachem, najczęściej były jednopiętrowe. W piwnicach mieściły się magazyny, gdzie leżakowało wino. Na parterze odbywała się produkcja tego trunku. Znajdowała się tu tłocznia winiarska, przechowywane były beczki i narzędzia do uprawy winorośli. W pozostałych pomieszczeniach mieszkała winiarska rodzina. Dokumenty z 1865 roku ( rejestr katastralny ) wykazują istnienie 697 tego typu budowli. Do dnia dzisiejszego przetrwały tylko cztery na terenie tego miasta.